การเรียนการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ

เผยแพร่โดย Educators 4SC
วันที่ 1 พฤศจิกายน 2014
แปลและเรียบเรียงโดย ปิโยรส ปานยงค์
อ้างอิง Teaching About Climate Justice

ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศคือ “การกำหนดนโยบายเพื่อแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ให้ความสำคัญกับคนทุกคนอย่างเท่าเทียมกันโดยไม่แบ่งแยก” ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศให้ความสำคัญกับชนทุกกลุ่มรวมถึงคนผิวสีและคนยากจนที่ได้รับผลกระทบจากภาวะโลกร้อนที่ตนเองมิได้เป็นผู้ก่อและมุ่งแก้ปัญหาความไม่เท่าเทียมดังกล่าว เมื่อหัวข้อเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนได้รับความสนใจจากสาธารณชนมากขึ้นในทุกๆวัน สถาบันการศึกษาจึงต้องนำเอาเรื่องภาวะโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศมาสอนในห้องเรียนเพื่อให้นักเรียนตระหนักถึงความสำคัญของประเด็นทางสังคมที่ซ่อนอยู่ในเรื่องของภาวะโลกร้อน

ข้อมูลและสื่อการสอน

มีข้อมูลและสื่อการสอนในอินเตอร์เน็ตเป็นจำนวนมากพอที่จะนำมาสอนความเป็นธรรมทางภูมิอากาศแก่นักเรียน ความหมายของภาวะโลกร้อนนั้นแตกต่างกันไปสำหรับผู้รับสารแต่ละราย แต่ส่วนใหญ่เห็นด้วยว่าภาวะโลกร้อนและผลกระทบทางสังคม เศรษฐกิจ และสุขภาวะ จะต้องได้รับการแก้ไขโดยด่วน ดังนั้นการเรียนการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในโรงเรียนจึงเป็นวาระเร่งด่วนพอๆกัน

การวางหลักสูตร

• Teach Climate Justice Campaign เรื่องการรณรงค์เพื่อความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ: โครงการ Zinn Education ช่วยให้ครูผู้สอนสามารถออกแบบหลักสูตรความเป็นธรรมทางภูมิอากาศได้ด้วยตัวเองและสนับสนุนด้านสื่อการสอน (หนังสื่อ คลิปวิดีโอ และบทความ) มากมายที่นำไปใช้ในห้องเรียน นอกจากนี้ครูผู้สอนยังสามารถเข้าไปเช็ครีวิวจากนักเรียนที่มีต่อหลักสูตรทางเว็บไซต์ของ Zinn Education ได้อีกด้วย
• Climate Justice in BC – Lessons for Transformation ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในรัฐ British Columbia – บทเรียนเพื่อการเปลี่ยนแปลง : ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในรัฐ British Columbia เป็นหลักสูตรที่ออกแบบมาสำหรับนักเรียนประถมปลายและมัธยมต้น ประกอบไปด้วยหัวข้อต่างๆต่อไปนี้ บทนำเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ ปฏิวัติระบบอาหาร ขนส่ง และกำจัดของเสีย Fracking การปฏิวัติอุตสาหกรรมสีเขียว การออกแบบอนาคตที่ต้องการ และการสร้างความเปลี่ยนแปลง และคำแนะนำสำหรับครูผู้สอนถึงวิธีการเรียนการสอนในหัวข้อเหล่านี้ การใช้สื่อการสอน ความยาวของการสอนในแต่ละหัวข้อ สื่อการสอน (PowerPoint slides, videos, websites, etc.) แนวคำถามเพื่อการอภิปราย สารานุกรมคำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง กิจกรรมเชิงปฏิบัติการ และอื่นๆ นักเรียนจะได้รับความรู้เกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศที่เชื่อมโยงกับชุมชน ประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ และระบบนิเวศของรัฐ British Columbia ประเทศแคนาดา
• Climate Change, Climate Justice ภาวะโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ: Trócaire ได้ออกแบบข้อมูลและสื่อการสอนภาวะโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศสำหรับนักเรียนชั้นประถมไว้สามหัวข้อ : ค่านิยมด้านสิ่งแวดล้อม ภาวะโลกร้อน และการเป็นผู้นำด้านความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ แต่ละหัวข้อประกอบไปด้วยข้อมูลและกิจกรรมเชิงปฏิบัติการในสองระดับ ได้แก่ระดับประถมต้นและประถมปลาย

บทความ

• Our House Is on Fire — Time to Teach Climate Justice ไฟกำลังไหม้บ้านของเรา — ถึงเวลาแล้วที่โรงเรียนจะต้องสอนความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ : เป็นบทความโดย Rethinking Schools ที่อธิบายว่าทำไมการเรียนการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในโรงเรียนจึงสำคัญ ในบทความนี้มีลิ้งที่เชื่อมต่อไปยังการรณรงค์เพื่อ “การเรียนการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ” ซึ่งมีเนื้อหาตามที่ได้กล่าวมาข้างต้น นาย Bill Bigelow ผู้แต่งบทความกระตุ้นให้นักเรียนค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของปัญหาโลกร้อน โดยเน้นไปที่ความไม่เท่าเทียมทางสังคมและวิกฤติสิ่งแวดล้อมที่คนกลุ่มเปราะบางกำลังประสบ วิพากษ์ขบวนการรณรงค์เคลื่อนไหวของนักเรียน และหาแนวทางแก้ไขที่แท้จริง ครูผู้สอนจะได้รับทั้งข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศและการนำไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพในห้องเรียน
• Why Climate Justice? ทำไมถึงต้องเป็นความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ? : สถาบัน World Resources Institute อธิบายอย่างกว้างๆว่าทำไมความเป็นธรรมทางภูมิอากาศจึงเป็นเรื่องสำคัญโดยใช้คลิปวิดีโอความยาว 5 นาทีที่ผู้เชี่ยวชาญด้านนโยบายโลกร้อนมาให้ความเห็นว่าทำไมภาวะโลกร้อนจึงเป็นเรื่องของความเป็นธรรม สุดท้ายมีคำถามถึงผู้เรียนว่าทำไมพวกเขาจึงเชื่อว่าความเป็นธรรมทางภูมิอากาศนั้นสำคัญและเราจะเปลี่ยนความเชื่อของสังคมเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนได้อย่างไร
• Five Ways to Achieve Climate Justice แนวทาง 5 ประการที่ทำให้เกิดความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ : บริษัทสื่อ The Guardian เสนอแนวทาง 5 ประการที่ทำให้เกิดความเป็นธรรมทางภูมิอากาศตามรายงานโดย International Bar Association ที่เสนอขั้นตอนปฏิรูปทางกฎหมายเพื่อเรียกร้องสิทธิแก่ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากภาวะโลกร้อน แม้ว่าบทความนี้จะแต่งมา 5 ปีแล้ว แต่ก็ยังเป็นประเด็นทันสมัยเพราะปัญหาความไม่เป็นธรรมทางภูมิอากาศยังไม่ได้รับการแก้ไข 5 ขั้นตอนดังกล่าวได้แก่การกำหนดตัวผู้ที่ได้รับผลกระทบ การใช้กฎหมายสิทธิมนุษยชน การเรียกร้องให้บริษัทที่ก่อเหตุรับผิดชอบ ยกระดับการเรียกร้องสู่สถาบันนานาชาติ และเปลี่ยนแปลงระบบการพาณิชย์ บทความนี้จะทำให้นักเรียนเข้าใจถึงต้นทุนที่มนุษย์ต้องจ่ายเมื่อทำให้เกิดภาวะโลกร้อนและข้อเท็จจริงที่ว่ากฎหมายที่มีอยู่ในปัจจุบันยังมิได้ให้ความเป็นธรรมแก่ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากภาวะโลกร้อนอย่างที่ควรจะเป็น

เว็บไซต์ให้ข้อมูล

• UN – Climate Justice: เว็บไซต์ของสหประชาชาติมีหน้าหนึ่งที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศโดยเฉพาะ โดยพูดถึงภาวะโลกร้อนและขบวนการรณรงค์ต่อสู้เพื่อแก้ไขปัญหาของคนรุ่นใหม่ที่จะกระตุ้นให้ผู้เรียนต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับประเด็นปัญหาและเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการรณรงค์
• What is ‘Climate Justice’?: เว็บไซต์ของ Yale Climate Connections ให้บทความที่พูดถึงปัจจัยสำคัญต่างๆที่ปัจเจกควรพิจารณาเมื่อเรียนรู้เกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ ผู้เรียนจะได้ทำความเข้าใจว่าคนกลุ่มใดได้รับผลกระทบมากที่สุดและภาวะโลกร้อนก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมทางสังคมได้อย่างไร
• Global Justice Ecology Project – Climate Justice:  โครงการ Global Justice Ecology ประกอบไปด้วยบทความต่างๆที่อธิบายเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ
• WE ACT for Environmental Justice – Climate Justice: เว็บไซต์ของ WE ACT for Environmental Justice ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในเมืองนิวยอร์ค โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลกระทบที่เกิดขึ้นอย่างไม่เป็นธรรมกับชุมชนผิวสี

บทสรุป การเรียนการสอนเกี่ยวกับความเป็นธรรมทางภูมิอากาศเป็นส่วนสำคัญในการสอนเรื่องการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศและภาวะโลกร้อนเพราะผลกระทบทางสังคมและเศรษฐกิจต่อประชากรส่วนใหญ่มักถูกมองข้าม เมื่อผู้เรียนได้เรียนรู้เรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศและเข้าใจว่าภาวะโลกร้อนส่งผลกระทบอย่างไรต่อชุมชนของเราแล้ว พวกเขาก็จะได้เตรียมความพร้อมที่จะผลักดันข้อเสนอนโยบายเพื่อผู้ได้รับผลกระทบต่อเจ้าหน้าที่รัฐ และหลักสูตรและข้อมูลต่างๆกล่าวมาทั้งหมดก็จะช่วยให้ครูผู้สอนสามารถสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในห้องเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ