“รักป่าด้วยใจ ป่าคือชีวิต ถ้าไม่มีป่า อากาศก็ไม่ดี มีป่าเท่ากับมีร่มเงา ต้องรักษาป่า คนที่รักษาป่าได้ก็ต้องมาจากใจ ถ้าไม่มีใจก็รักษาป่าไม่ได้ รักษาป่าด้วยจิตสำนึก ด้วยใจรัก…”
.
ข้อความข้างบนเป็นคำพูดของอาสาดับไฟป่าด่านหน้าของ บ้านแม่ยางมิ้น ตำบลศรีถ้อย อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
แอดมักจะได้ยินข่าวไฟไหม้แถบภูเขาติดชายแดนทางเหนือของประเทศไทยบ่อย ๆ ได้ยินข่าวต่าง ๆมากมายเกี่ยวกับสาเหตุการเกิดไฟป่า กระแสคนกลุ่มเล็ก ๆ ที่อาศัยกับป่าก็อยู่ที่นั่น บริเวณใกล้เคียงกับไฟไหม้
แอดได้มีโอกาสไปพูดคุยกับชาวบ้านที่นั่น สิ่งที่แอดได้รับทราบคือชาวบ้านที่นั่น ไม่ได้เป็นสาเหตุของไฟป่า และพวกเขายังมีการตั้งอาสาสมัครดับไฟป่า เริ่มต้นด้วยชุมชนเอง ทั้งหมดล้วนเป็นชาวบ้านที่อาศัยอยู่ที่นั่น (บ้านแม่ยางมิ้น ตำบลศรีถ้อย อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย)
พวกเขาเล่าให้ฟังว่า เมื่อเกิดไฟไหม้พวกเขาเป็นด่านหน้าคอยสังเกตการณ์และรับมือ แต่ในสถานการณ์จริง มีทั้งเยาวชน ผู้หญิง และผู้ชาย ชาวบ้านทั้งหมู่บ้านมาช่วยกันดับไฟป่า
ชาวบ้านอาสาดับไฟป่า เล่าให้แอดฟังว่า “เราต้องใช้วอ (วิทยุสื่อสาร) ในการสื่อสารดับไฟป่า เพราะที่นี่ไม่มีสัญญาณ เรารู้สึกว่า ถ้าไฟไหม้ตอนไหน เราต้องรีบไปเลย…!!”
“พวกเราทั้งประกอบอาชีพดำเนินวิถีชีวิตตามชนเผ่ากะเหรี่ยงปกากะญอและคอยเฝ้าระวังการเกิดไฟป่าด้วย”
และอีกสิ่งที่พวกเราทำมาตั้งแต่สมัยบรรพชนคือ การทำแนวป้องกันไฟและตั้งทีมคอยสังเกตการณ์เกิดไฟป่า เราอยากให้ป่าเป็นร่มเงาให้พวกเรา ให้พืช ให้ผลประโยชน์คนในหมู่บ้าน และคนอื่น ๆ ที่จะได้รับผลประโยชน์ด้วย”
และอีกหนึ่งคำที่แอดได้ยินตลอดทุกครั้งเมื่อแอดถามอะไรพวกเขาจะขึ้นต้นด้วยคำว่า “ทำด้วยใจรัก ” และมักลงท้ายด้วย “จะทำด้วยจิตสำนึก”
ความผูกพันของคนที่นี่กับป่า องค์ประกอบสำคัญคือการอยู่กับป่าและรักษาป่ามาตลอดทั้งชีวิต ถึงแม้พวกเขาจะพูดหรือจะสื่อสารเป็นภาษาไทยไม่เก่ง พวกเขายังคงมีประเพณี อัตลักษณ์ที่ดำเนินไปกับป่าอย่างร่มเย็นและอิงอาศัยกันสืบเนื่องตั้งแต่สมัยบรรพชน
ทุกคนคิดว่า วิถีชีวิตของชนเผ่าหรือชาติพันธ์ุที่อาศัยอยู่กับธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นป่าหรือหมู่เกาะทะเลต่าง ๆ เป็นส่วนหนึ่งในการรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วยหรือเปล่าน่ะ ?