เขียนโดย Richard Lim
วันที่ 21 มิถุนายน 2024
แปลและเรียบเรียงโดย ปิโยรส ปานยงค์
อ้างอิง Teaching About Climate Justice
ภาวะโลกร้อนเป็นอันตรายต่ออนาคตของนักเรียนของเรา ทว่าโรงเรียนต่าง ๆ ทั่วทั้งสหรัฐอเมริกาก็ยังไม่บรรจุการเรียนการสอนเรื่องรณรงค์เพื่อความเป็นธรรมทางภูมิอากาศเข้าไว้ในหลักสูตรของตน เพื่อแก้ปัญหาช่องว่างดังกล่าว โครงการ Zinn Education Project จึงได้สนับสนุนโปรแกรม “Teach Climate Justice” ขึ้น
เราจะสอนนักเรียนเกี่ยวกับวิกฤติสิ่งแวดล้อมและปลูกฝังการต่อสู้กับการเหยียดเชื้อชาติ สัญชาติ เพศ ความไม่เท่าเทียมทางเศรษฐกิจ เผด็จการทหาร เพื่ออนาคตของโลกที่ดีกว่าได้อย่างไร? คำตอบได้แก่การสอนบทเรียนด้านความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ ประวัติศาสตร์ของวิกฤติสภาพภูมิอากาศ การประชุมเชิงปฏิบัติการ และแนวทางแก้ปัญหาโลกร้อนที่เสนอโดยโรงเรียนเอง และสื่อสารประชาสัมพันธ์เนื้อหาเหล่านี้ทาง social media (#TeachClimateJustice) ไปพร้อมกัน
ภาวะโลกร้อนจะยังไม่หมดไปในเร็ว ๆ นี้ ซึ่งหมายความว่าการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับนักเรียนของเรา
บทเรียนด้านความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ
เราได้ออกแบบหลักสูตรความเป็นธรรมทางภูมิอากาศสำหรับนักเรียนชั้นประถมและมัธยม ซึ่งสามารถนำไปสอดแทรกในเนื้อหาการเรียนการสอนเกี่ยวกับสังคมศาสตร์ ภาษาศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และวิชาอื่น ๆ อีกมาก โดยหลายบทเรียนได้มาจากหนังสือ A People’s Curriculum for the Earth: Teaching Climate Change and the Environmental Crisis ซึ่งเป็นคู่มือการเรียนการสอนสำหรับครูที่เผยแพร่โดยองค์กร Rethinking Schools
ประวัติศาสตร์ของวิกฤติสภาพภูมิอากาศ
บทเรียนของเราสืบย้อนไปถึงช่วงที่ลัทธิอาณานิคม ทุนนิยม และการเหยียดเชื้อชาติเบ่งบานในยุโรปมาจนยุคปัจจุบันที่โลกถูกขับเคลื่อนด้วยพลังงานฟอสซิลและโครงการของรัฐและนายทุนที่ผลาญทรัพยากรธรรมชาติเพื่อกำไรสูงสุด และทำความเข้าใจเกี่ยวกับช่วงเวลาที่ประชาชนลุกขึ้นมาต่อต้านสิ่งเหล่านี้และนำมาสู่การรณรงค์เพื่อความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในปัจจุบัน การค้นพบทางวิทยาศาสตร์และการนำไปใช้อย่างผิด ๆ คือสิ่งสำคัญที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ยุคนี้ ที่นำเราไปสู่วิกฤติสิ่งแวดล้อมและหายนะที่กำลังรออยู่ในอนาคตอันใกล้
บทเรียนโดยครูผู้สอน
ครูผู้สอนเริ่มต้นด้วยการนำเอาบทเรียนจากวรรณกรรมอย่าง Climate Change Mixer, Paradise Lost, หรือ Thingamabob มาแสดงให้เห็นในห้องเรียน เพื่อนำนักเรียนของเราออกจากความพอใจหรือเพิกเฉยสภาพที่เป็นอยู่ในปัจจุบันเข้าสู่การตั้งคำถามต่อสิ่งรอบตัว ความรู้สึกร่วม และการรณรงค์
กิจกรรมสุดท้ายจบลงด้วยการให้นักเรียนสวมบทบาทต่าง ๆ และเข้าร่วมในสถานการณ์จำลองในหัวข้อ ‘ใครเป็นคนที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน’? เมื่อหลักสูตรดำเนินมาถึงจุดนี้ นักเรียนจะเข้ามามีส่วนร่วมอย่างเต็มที่ทั้งในด้านของอารมณ์และการใช้ความคิดและเริ่มคิดอย่างจริงจังว่าใครหรืออะไรที่มีส่วนรับผิดชอบทำให้เกิดภาวะโลกร้อน บันทึกกรณีศึกษาต่าง ๆ ที่เว็บไซต์ของโครงการ Zinn Education Project รวบรวมไว้และในหนังสือ A People’s Curriculum for the Earth เป็นแหล่งข้อมูลอย่างดีที่จะนำมาใช้ออกแบบกิจกรรมนี้
แบ่งปันประสบการณ์
เรื่องราวที่ได้จากการเรียนการสอนความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในห้องเรียนสามารถสร้างแรงบันดาลใจแก่ครูที่จะนำบทเรียนต่าง ๆ ข้างต้นมาใช้ในการสอนเรื่องความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ เราจึงขอให้พวกคุณแบ่งปันประสบการณ์ที่ได้ด้วยการโพสลงในเว็บไซต์ของโครงการ Zinn Education Project website และเราจะส่งหนังสือ Paradise on Fire, The World We Need, หรือ We Are the Middle of Forever ให้คุณเป็นการตอบแทน
โพลของ CBS พบว่า 48% ของผู้ถูกสัมภาษณ์มีความเชื่อที่ผิด ๆ ว่านักวิทยาศาสตร์ไม่เห็นด้วยว่าภาวะโลกร้อนเกิดจากการกระทำของมนุษย์ เป็นเรื่องน่าเศร้าที่ชาวอเมริกันกว่าครึ่งได้รับอิทธิพลจากสื่อสังคมออนไลน์และการโฆษณาชวนเชื่อที่ปฏิเสธภาวะโลกร้อนที่เกิดขึ้นในโรงเรียน ตั้งแต่หนังสือเรียน เอกสารประกอบ และการโฆษณาชวนเชื่อของบริษัทพลังงาน ซึ่งพวกครูสามารถแก้ไขสิ่งผิด ๆ เหล่านี้ได้ด้วยการบรรจุหลักสูตรความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในการเรียนการสอนในโรงเรียน
มติของเขตการศึกษา
ผลจากการขับเคลื่อนโดยประชาชนระดับรากหญ้าในเมือง Portland รัฐ Oregon ทำให้คณะกรรมการบริหารโรงเรียนได้ผ่านมติเกี่ยวกับ “ความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ” ที่มีผลบังคับให้ทุกโรงเรียนในเขตการศึกษา “ยกเลิกการใช้สื่อการสอนที่อาจทำให้นักเรียนเกิดความสับสนเกี่ยวกับวิกฤติโลกร้อนหรือไม่ยอมรับความจริงที่ว่ากิจกรรมของมนุษย์คือต้นเหตุหลักของภาวะโลกร้อน” นอกจากนี้มติยังรวมถึงการให้ทุกโรงเรียนในเขตการศึกษาร่วมวางแผน “แก้ปัญหาความเข้าใจเรื่องโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศในโรงเรียนของรัฐ”
สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาหลังมติ ได้แก่การประท้วง ในเดือนกันยายน ปี 2019 นักเรียนและครู รวมถึงประชาชนนับล้านออกมาเดินขบวนเรียกร้องให้รัฐบาลยุติการใช้พลังงานฟอสซิล และนักเรียนจากขบวนการ Climate Strike Youth Coalition จากเมือง Portland รัฐ Oregon ได้เขียนจดหมายถึงเจ้าหน้าที่เขตการศึกษาของรัฐเพื่อแจ้งความประสงค์ที่จะนัดหยุดเรียนในวันที่ 20 กันยายนเพื่อเข้ายื่นข้อเรียกร้องแก่เขตการศึกษาให้สอนเรื่องภาวะโลกร้อนและความเป็นธรรมทางภูมิอากาศ ต่อมา ทีมงานของโครงการ Zinn Education Project ได้จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการให้แก่ครูและนักเรียน และช่วยครูพัฒนาหลักสูตรและสื่อการสอน โดยวิทยากรจะแนะนำความเป็นธรรมทางภูมิอากาศแก่ผู้เรียนผ่านทางประสบการณ์ตรงอย่างมีส่วนร่วม เช่นการสวมบทบาทในสถานการณ์จำลอง การทดลองออกแบบการรณรงค์เพื่อความเป็นธรรมทางภูมิอากาศและขับเคลื่อนในพื้นที่ทดลอง เป็นต้น