เขียนโดย BART CREZEE และ TIES GIJZEL
วันที่ 27 มกราคม 2023
แปลและเรียบเรียงโดย ปิโยรส ปานยงค์
ภาพประกอบโดย Follow the Money
อ้างอิง https://www.ftm.eu/…/south-pole-kariba-carbon-emission…
(ต่อจากวันพฤหัสบดี)
ตัวเลขเกินจริง
ความตึงเครียดในที่ประชุมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆเมื่อหนึ่งในคำถามสำคัญปรากฏขึ้นบนสไลด์นำเสนอของนาย Dannecker ความว่า ‘คาร์บอนเครดิตที่ได้จากโครงการ Kariba นั้นอยู่บนพื้นฐานของข้อเท็จจริงหรือไม่?’
นาย Dannecker พยายามเลี่ยงที่จะตอบคำถาม ‘เราต้องตอบว่าอะไรคือข้อเท็จจริงเสียก่อน เราจึงจะเริ่มการอภิปรายถึงปัญหาได้ว่า ถ้าเรามองย้อนกลับไปดูเทคโนโลยีและองค์ความรู้ที่ยังไม่เกิดขึ้นเมื่อสิบปีที่แล้วเพื่อนำมาตัดสินว่าคาร์บอนเครดิตไหนถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง เราจะเข้าใจได้ว่าทำไมการคำนวณ ณ วันนี้ถึงได้เปลี่ยนแปลงไป ดังนั้นผมขอให้เราเลิกพูดถึงเรื่องนี้กันเถอะ’
หลังจากนั้นเขาส่งต่อคำถามไปยังเพื่อนร่วมงานคนอื่นๆ ‘Naomi ยกมือ เธอคงมีอะไรจะพูดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องนี้’ นางสาว Naomi Swickard ผู้จัดการฝ่ายรัฐกิจสัมพันธ์เพียงพูดเพิ่มเติมว่า South Pole ใช้กระบวนวิธีที่ได้รับการรับรองแล้ว และบริษัทก็ดำเนินการตามแนวปฏิบัตินี้มาโดยตลอด อย่างไรก็ตาม พนักงานขายคาร์บอนเครดิตประจำอเมริกาเหนือไม่พอใจต่อคำตอบนี้ ‘สินค้าที่แท้จริงที่เราขายให้แก่ลูกค้าคือการอ้างสิทธิชดเชยการปล่อยคาร์บอน เพราะถ้ามีลูกค้าถามเราว่า “เฮ้ เรื่องการดูดซับคาร์บอนเพื่อชดเชยการปล่อยที่เรากล่าวอ้างนี่มันเกิดขึ้นจริงหรือไม่กันแน่นะ?” ผมคิดว่ามันเป็นเรื่องที่สำคัญมากที่เราต้องตอบลูกค้าได้อย่างชัดเจนว่า South Pole เสนออะไรให้แก่พวกเขากันแน่’
การอภิปรายดำเนินมาเรื่อยจนเข้าสู่หัวใจของคำถามของพนักงาน ซึ่งได้แก่ปัญหาของโครงการ Kariba หรือโมเดลทางคณิตศาสตร์ที่ South Pole ใช้นั่นเอง โมเดลนี้ใช้ประมาณการจำนวนต้นไม้ที่จะถูกตัดโค่นลงภายใน 30 ปีหากปราศจากโครงการ Kariba ซึ่งพนักงานมองว่าเป็นการประมาณการที่เกินกว่าความเป็นจริง กล่าวคือ ถ้าบริษัทตั้งสมมติฐานว่าชุมชนท้องถิ่นสามารถตัดโค่นต้นไม้ในอัตราที่เร็วราวกับเครื่องจักร ดังนั้นการอนุรักษ์ป่าจึงช่วยลดการปล่อยก๊าซได้ในปริมาณที่มีนัยสำคัญ และโครงการจึงผลิตคาร์บอนเครดิตส่วนเพิ่มได้จริง ซึ่งทำให้รายได้ของ South Pole เป็นรายได้ที่ถูกต้องตามกฎหมาย นอกจากนี้ South Pole ยังประมาณการว่าถ้ายังปล่อยให้มีการตัดไม้ทำลายป่าต่อไป ในอนาคตพื้นที่ป่าใน Kariba จะสูญหายไปราวร้อยละ 3.2 ทุกปี ดังนั้น ถ้าไม่มีโครงการอนุรักษ์ป่า ป่าใน Kariba ถูกทำลายหมดภายใน 30 ปี
South Pole ได้ตัวเลขประมาณการเหล่านี้จากพื้นที่ใกล้เคียงโครงการ Kariba ที่ไม่ได้รับการอนุรักษ์ โดยให้เหตุผลว่าถ้าการตัดไม้ทำลายป่าในเขตควบคุมนี้เกิดขึ้นเร็วกว่าในเขตโครงการ ส่วนต่างนี้ก็คือปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่โครงการลดได้ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลจากดาวเทียมบ่งชี้ว่า South Pole ประมาณการตัดไม้ทำลายป่าเกินกว่าความเป็นจริงไปมาก ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีสำหรับเรื่องโลกร้อน แต่เป็นข่าวร้ายสำหรับธุรกิจของ South Pole นอกจากนี้ South Pole ยังประมาณการประสิทธิภาพโครงการสูงกว่าความเป็นจริงไปมากด้วย ตัวอย่างเช่น ชุมชนท้องถิ่นจะไม่หยุดตัดไม้ทันทีในวันแรกของโครงการ แต่จะต้องใช้เวลาในช่วงเปลี่ยนผ่านนี้เป็นปี ทว่าโมเดลการคำนวณของ South Pole ระบุว่าอัตราการตัดไม้ทำลายป่าจะลดลงจากร้อยละ 3.2 เหลือ 0 ตั้งแต่ปีแรก
โดยสรุปแล้ว South Pole ขายคาร์บอนเครดิตไปมากกว่าปริมาณคาร์บอนที่ดูดซับได้ในซิมบับเว การประมาณการขั้นต้นของ South Pole ที่ว่าโครงการสามารถดูดซับคาร์บอนได้ 27 ล้านตันนั้นเป็นแต่เพียงตัวเลขในเอกสาร ซึ่งสูงกว่าความเป็นจริงประมาณสองในสาม แต่ South Pole ก็ปฏิเสธว่ามูลค่าเครดิตที่เกินความเป็นจริงนั้นมิได้ส่งผลกระทบทางลบแก่ภาวะโลกร้อนแต่อย่างใด และบริษัทก็มั่นใจว่าจะแก้ปัญหานี้ได้ด้วยการขายคาร์บอนเครดิตในปีถัดไปให้น้อยลง หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ บริษัทต้องการชดเชยการกำหนดค่าคาร์บอนเครดิตที่สูงเกินไปนี้ด้วยการชดเชยคาร์บอนเครดิตในอนาคต แม้ว่าทีมผู้บริหารจะล่วงรู้เกี่ยวกับปัญหานี้มาตั้งแต่เดือนมิถุนายนปี 2022 บริษัทก็ยังเดินหน้าขายคาร์บอนเครดิตแก่ลูกค้าหลายราย ในเดือนกันยายนปี 2022 บริษัทที่ปรึกษาและตรวจบัญชี EY จ่ายเงินกว่าครึ่งล้านยูโรเพื่อชดเชยคาร์บอนผ่านโครงการ Kariba แม้แต่หลังจากที่ South Pole ประกาศว่าจะหยุดขายคาร์บอนเครดิตจากโครงการ Kariba ชั่วคราวในวันที่ 9 พฤศจิกายน 2022 บริษัทก็ยังขายคาร์บอนเครดิตจากโครงการ Kariba ให้แก่ McKinsey ไปกว่า 2 แสนยูโร
ดังนั้น ปี 2022 จึงเป็นปีที่โครงการ Kariba ทำเงินได้สูงสุดคิดเป็นเกือบครึ่งหนึ่งของรายได้โครงการ แม้ความจริงจะปรากฏออกมาแล้วว่าโครงการนี้ตั้งอยู่บนพื้นดินเหลวๆก็ตาม แต่ South Pole ก็อ้างว่าช่วงปลายปี 2022 บริษัทได้แจ้งลูกค้าประจำว่าการประมาณการเกินกว่าความเป็นจริงนั้นเป็นมาตรการเชิงป้องกันของบริษัท ‘เราเป็นห่วงลูกค้าประจำของเราที่ต้องการซื้อเครดิตอย่างต่อเนื่องไปถึงอนาคตว่าเราจะไม่มีเครดิตขายหากเราลดวอลุ่มลง ซึ่งจะทำให้กระแสอุปทานขาดตอนไป’
อย่างไรก็ตาม บริษัทไม่มีการแจ้งลูกค้าไม่ประจำอย่าง Greenchoice ผู้ซึ่งเคยเป็นผู้ซื้อเครดิตจากโครงการ Kariba รายใหญ่ Greenchoice ประกาศว่าข้อมูลของ Follow the Money เป็นเรื่องที่น่าประหลาดใจแต่เป็นไปด้วยความปรารถนาดี ส่วน Volkswagen ที่เคยซื้อเครดิตจากโครงการเดียวกันเป็นมูลค่ากว่า 10 ล้านยูโรก็ไม่ได้รับการแจ้งข่าวเช่นเดียวกัน ทั้งสองบริษัทให้สัมภาษณ์แก่ Follow the Money ว่าจะสอบสวนข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องนี้ด้วยตนเอง นอกจากนี้ Volkswagen ยังประกาศที่จะตั้งโครงการลดคาร์บอนของตนเองเพื่อลดการพึ่งพาบุคคลที่สามลง