เขียนโดย BART CREZEE และ TIES GIJZEL
วันที่ 27 มกราคม 2023
แปลและเรียบเรียงโดย ปิโยรส ปานยงค์
ภาพประกอบโดย Follow the Money
อ้างอิง https://www.ftm.eu/…/south-pole-kariba-carbon-emission…
หลายปีที่ผ่านมา บริษัท South Pole ซึ่งเป็นบริษัทที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อมที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดของโลกได้ขายสิทธิในการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้แก่บริษัทเอกชนนับร้อย อาทิเช่น Gucci, Volkswagen และ Greenchoice ดังนั้น ส่วนหนึ่งของความสำเร็จในการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกของบริษัทเหล่านี้เป็นเพียงตัวเลขบนกระดาษเท่านั้น หากพิจารณาจากคาร์บอนเครดิตที่สร้างรายได้นับสิบล้านยูโรแก่ South Pole บริษัทกำลังตกอยู่ในภาวะวิกฤติ เพราะพนักงานของบริษัทเองต้องการเปิดเผยความจริงแก่สาธารณชน ในขณะที่ผู้บริหารต้องการซุกปัญหาไว้ใต้พรม
บริษัท South Pole เป็นบริษัทที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อมชั้นนำของโลก ตั้งอยู่ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เหตุการณ์ที่เปิดเผยขึ้นในปี 2022 กำลังก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อธุรกิจของบริษัท ความผิดพลาดในการพัฒนาโครงการอนุรักษ์ป่ามิเพียงแต่ทำให้ชื่อเสียงของบริษัทเสียหาย แต่ยังทำให้การอ้างตนว่าเป็นธุรกิจสีเขียวของ Volkswagen, Ernst & Young, และ Greenchoice เป็นโมฆะ
แม้ว่าจะมีปัญหาภายในมากมาย แต่นาย Renat Heuberger CEO ของบริษัทก็ยังพยายามสร้างภาพให้แก่องค์กรในสายตาของชาวโลก ในวันที่ 6 ธันวาคม 2022 เขาประกาศยกย่องโครงการที่มีปัญหาภายในมาเป็นเดือนๆทาง LinkedIn ความว่า ‘ผมภูมิใจที่ได้เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับโครงการอนุรักษ์ป่าที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดโครงการหนึ่งของเราที่ซิมบับเว’
บริษัท South Pole มีโครงการคาร์บอนเครดิตกว่า 700 โครงการ คิดเป็นสัดส่วนหนึ่งในห้าของปริมาณที่ซื้อขายกันในตลาดคาร์บอนภาคสมัครใจทั่วโลก และโครงการ Kariba ก็เป็นโครงการที่สำคัญที่สุด ในปี 2022 โครงการนี้คิดเป็นสัดส่วนหนึ่งในสิบของรายรับของ South Pole ทั้งหมดซึ่งเท่ากับ 232 ล้านยูโร เป็นโครงการที่เป็น Unicorn ของบริษัทที่มีมูลค่าตลาดกว่าพันล้านดอลล่าร์
หนึ่งวันหลังจากการประกาศของ Heuberger บน LinkedIn พนักงานของบริษัทประมาณหนึ่งร้อยคนที่ประจำอยู่ทั่วโลกได้เข้าร่วมประชุมออนไลน์เพื่อพิจารณาวาระความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นจากแหล่งรายได้ที่สำคัญที่สุดของบริษัทซึ่งก็คือโครงการ Kariba ที่ Heuberger เพิ่งประกาศเชิดชูไปเมื่อวานนี้นั่นเอง พนักงานหลายคนได้แสดงความกังวลต่อโครงการ Kariba และได้ถามผู้บริหารว่า ‘เครดิตที่เราได้จากโครงการนี้เป็นสิ่งที่อยู่บนพื้นฐานความเป็นจริงหรือไม่ และถ้าไม่ มันคืออะไร?’
การประชุมเริ่มต้นขึ้นด้วยสไลด์ PowerPoint ที่เป็นภาพภูเขาน้ำแข็งและเพนกวินจักรพรรดิ โลโก้ของบริษัท South Pole นาย Carlos Garcia-Borreguero ซึ่งเป็นที่ปรึกษาของบริษัทเป็นประธานการประชุมกล่าวต้อนรับและแจ้งวัตถุประสงค์ของการประชุม ได้แก่การตอบคำถามของเหล่าเพนกวิน (ชื่อที่พนักงานใช้เรียกแทนตัวเอง) ‘ดังนั้น จุดประสงค์ก็คือการสร้างความเชื่อใจในโครงการที่น่าตื่นเต้นนี้’
เนื่องจากนาย Renat Heuberger ไม่ได้เข้าร่วมประชุมด้วย นาย Christian Dannecker ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งร่วมจึงมีหน้าที่ที่จะต้องตอบคำถามเกี่ยวกับคลื่นใต้น้ำที่ก่อตัวขึ้นจากข้อบกพร่องอันร้ายแรงซึ่งอาจนำไปสู่ความเป็นโมฆะของคาร์บอนเครดิตที่ South Pole ขายไปแล้ว พนักงานจำนวนมากยื่นใบลาออกด้วยความไม่พอใจ และชื่อเสียงของบริษัทก็ตกอยู่ในภาวะเสี่ยง
ผู้นำที่เตาะแตะ
บริษัท South Pole ก่อตั้งขึ้นในปี 2006 โดยกลุ่มนักศึกษาชาวสวิส เป็นบริษัทที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อมที่ใหญ่และทรงอิทธิพลที่สุดในโลก บริษัทขาย ‘Climate Solutions’ ให้แก่ลูกค้าอย่าง Volkswagen, Porsche, Nespresso และ Gucci
ในปัจจุบัน ผู้บริโภค พนักงาน ผู้จัดจำหน่าย และรัฐบาลขอให้บริษัทเอกชนช่วยต่อสู้กับภาวะโลกร้อน ซึ่งส่วนมากจะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงในกระบวนธุรกิจอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ และส่งผลกระทบต่อผลกำไรระยะสั้น ในกรณีเช่นนี้ บริษัทต่างๆจึงเลือกที่จะชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจกด้วยการปลูกต้นไม้ในพื้นที่อื่น ทว่าปัญหาคือในความเป็นจริงแล้วมันไม่ได้ง่ายเช่นนั้น ต้นไม้ที่ปลูกจะต้องดูดกลับคาร์บอนเป็นเวลาสิบๆปี มิฉะนั้นจะไม่สามารถนำมาใช้ชดเชยได้ ซึ่งในเรื่องนี้เป็นความเชี่ยวชาญของ South Pole โดยบริษัทจะประเมินโครงการที่สามารถใช้ชดเชยคาร์บอนได้ในพื้นที่ต่างๆทั่วโลก เช่นโครงการอนุรักษ์ป่าไม้ในซิมบับเวหรือการลงทุนในสวนพลังงานแสงอาทิตย์ในชิลี การลงทุนในโครงการเหล่านี้นำมาซึ่งสิทธิในการปล่อยก๊าซเรือนกระจก บริษัทที่ซื้อเครดิตจาก South Pole จึงสามารถประกาศแก่ผู้บริโภคและสาธารณชนได้ว่าพวกเขาสามารถขับขี่รถโดยไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Porsche), ดื่มกาแฟ ‘Carbon Neutral’ (Nespresso), หรือช่วยอนุรักษ์ระบบนิเวศ (Gucci)
รายได้ส่วนใหญ่ของ South Pole มาจากการขายคาร์บอนเครดิต ทว่าภาพลักษณ์ขององค์การในสายตาของชาวโลกนั้นมิใช่บริษัทที่รับซื้อขายคาร์บอนเครดิต แต่เป็นบริษัทที่ให้คำปรึกษาทางด้านสิ่งแวดล้อม เนื่องจากบริษัทมีโครงการชดเชยคาร์บอน ทีมที่ปรึกษา และกองทุนเพื่อการลงทุนของตนเองนอกเหนือไปจากการขายเครดิต หลายปีที่ผ่านมา ความต้องการในบริการเหล่านี้ของบริษัทเพิ่มสูงขึ้นมาก และบริษัทก็ได้สร้างความเข้มแข็งทางการตลาดให้แก่ตนเองด้วยการควบรวมกิจการของคู่แข่งอย่าง Carbonsink ของอิตาลี, CO2logic ของเบลเยียม กิจกรรมควบรวมนี้สร้างความสนใจแก่กลุ่มทุนขนาดยักษ์อย่าง Swisscom และ Temasek จนทำให้สองกลุ่มทุนนี้เข้าซื้อหุ้นของ South Pole นับล้านหุ้นในปี 2022
แต่ในขณะนี้ ตำแหน่งทางการตลาดของบริษัทกำลังตกอยู่ในความเสี่ยง South Pole ค้นพบว่าโครงการหลักของตนอย่าง Kariba นั้นมีปัญหา การอ้างว่าเป็นบริษัทสีเขียวของลูกค้าบางรายของ South Pole นั้นอยู่แค่บนหน้ากระดาษ พนักงานของบริษัทกำลังตั้งคำถามต่อทีมผู้บริหารว่าทำไมบริษัทจึงไม่แจ้งลูกค้าถึงข้อบกพร่องดังกล่าว แม้ว่า South Pole จะยอมรับว่ามีปัญหาแต่ก็ยังยืนยันว่าคาร์บอนเครดิตของตนนั้นยังนำไปใช้ได้อยู่ ส่วนกลุ่มลูกค้าอย่าง Greenchoice หรือ Volkswagen บอกกับเราว่าพวกเขาต้องการสอบสวนเรื่องนี้ด้วยตนเอง